Waarom is Wie is de mol? zo populair en wat zijn de kijkmotieven?

Het is weer begonnen: Wie is de mol? Nog altijd groeien de kijkcijfers en steeds vaker komt het programma terug in het landelijke nieuws. Maar waarom eigenlijk? Wat maakt dit televisiespel zo populair en waarom scoort Wie is de mol zo goed? En wat vinden we zo leuk aan het kijken naar 10 BN’ers die opdrachten uitvoeren, met in hun midden een saboteur? Ik leg het je uit als communicatiespecialist.

Wat is Wie is de mol?

Wie is de mol? is een televisieprogramma van de AVROTROS waarin 10 BN’ers samen met presentator Art Rooijakkers naar het buitenland gaan. Aldaar moet de groep met opdrachten zoveel mogelijk geld zien te verdienen voor de pot. Maar tussen de 10 deelnemers zitten negen kandidaten en één saboteur, de mol. De mol heeft maar één taak in het spel en dat is om zoveel mogelijk opdrachten te laten mislukken. Met als doel een zo laag mogelijke pot. Aan de kandidaten de taak om de mol te ontmaskeren en door middel van een test aan het einde van elke aflevering wordt gekeken of ze op het goede spoor zitten. De kandidaat met de meeste fouten in de test valt aan het einde van de aflevering af.

Waarom kijken we televisie?

Laten we beginnen bij de basis. Waarom kijken we eigenlijk televisie? Greenberg (1974) zette uiteen dat er verschillende kijkmotieven kunnen zijn waarom je iets wilt zien. Bijvoorbeeld om informatie te zoeken, om te ontspannen, voor entertainment, sociale interactie, vluchten uit je dagelijkse sores of simpelweg het overbruggen van tijd. Conway en Rubin (1991) stelden vervolgens dat we programma’s kijken die voldoen aan onze verwachtingen en onze behoeften vervullen.

Kijkmotieven Wie is de mol?

Wie is de mol? kunnen we scharen onder amusement. Kijken we naar de kijkmotieven van Greenberg (1974), dan zouden we ontspanning, entertainment en vluchten uit je dagelijkse sores kunnen toepassen op het programma. Interessant is nog de zijstap die Zillman en Bryant (1986) maken. Zij geven aan dat opwindende programma’s, waar Wie is de mol? onder valt, vaak gekeken worden door mensen die zelf weinig opwindends meemaken. Daarbij is het wel belangrijk dat opwinding niet omslaat in teveel spanning, want dat werkt weer averechts (McGuire, 1985).

Molloten en aanwijzingen

Aan de makers van Wie is de Mol? dus de lastige taak om een programma te maken dat wel opwindend is, ook spannend moet zijn, maar niet te spannend. Daarbij moeten de makers keuzes maken als het gaat om de aanwijzingen voor de kijker. Aan de ene kant wil je de hints niet te eenvoudig maken, want dan is het snel gedaan met de opwinding en spanning. Aan de andere kant wil je het niet te lastig maken, want dan haken mensen af omdat ze de mol nooit kunnen achterhalen. Wat niet meehelpt daarbij is de populariteit van het programma. Elk jaar weer zijn er duizenden ‘Molloten’ die elke seconde van een aflevering napluizen op zoek naar aanwijzingen. Vorig jaar leidde dat al vrij snel tot ontmaskering van de mol. En aangezien via de social media alles razendsnel wordt gedeeld, was de mol al in een vroegtijdig stadium bekend.

Wie is de mol? de ideale mix

Toch blijven we massaal kijken naar Wie is de mol? Dat komt doordat het programma de ideale mix biedt van spanning, opwinding, een spel en prachtige landschappen. Wie het programma ziet, ziet niet alleen kandidaten die geld in de pot willen krijgen, maar alles wordt ook prachtig in beeld gebracht. Zelfs als je het spel niet zou volgen, houd je daarom toch een mooi programma over. Voeg daar de juiste kijkmotieven aan toe voor een grote doelgroep en het is logisch dat Wie is de mol? zo populair is. En zeg nou zelf, jij wilt toch ook de mol voortijdig ontmaskeren? Dit interactieve element is één van de grote krachten van het programma.

Online, tv, app

De populariteit van Wie is de Mol? groeit tevens doordat Avrotros slim met het programma omgaat. De presentatie van de kandidaten wordt altijd mysterieus gedaan in het bijzijn van vele journalisten. Via de social mediakanalen worden er hints verspreid die tot een hoop verwarring leiden en via de app kunnen volgers van het programma zelf ook meespelen. Daarmee wordt het televisieprogramma veel meer een complete ervaring dan alleen de tv zelf, je speelt door op internet en via je smartphone.

Het gevaar voor Wie is de mol?

De vraag is vooral wat er dit jaar gaat gebeuren met het programma. Vorig jaar was de mol al vroegtijdig bekend, dus de kans is groot dat de makers het dit jaar moeilijker willen maken. Maar gaat dit niet ten koste van het kijkplezier van de overgrote meerderheid van de kijkers? Is het dit jaar nog wel mogelijk om de mol te achterhalen, zonder dat je elke seconde van een aflevering drie keer moet terugkijken? We gaan het zien dit jaar, maar vast staat wel dat het aan de makers is om de juiste balans te vinden.

Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.

Bronnen

Conway, J. C. & Rubin, A. M. (1991). Psychological predictors of television viewing motivation. Communication research, 18, 443-463.

Greenberg, B. S. (1974). Gratifications of television viewing and their correlates for British children. In J. G. Blumler & E. Katz (Eds.), The uses of mass Communications: Currect perspectives on gratification research (71-92). Beverly Hills: Sage.

McGuire, W. J. (1985). Attitudes and attitude change. In G. Lindzey & E. Aronson (Eds.), The Handbook of Social Psychology (233-246). New York: Random House.

Zillman, D. & Bryant, J. (1986). Exploring the entertainment experience. In J. Bryant & D. Zillman (Eds.), Perspectives on media effects (303-324). Hillsdale: Erbaum.