Hoe bepalen agenda setting en framing het jaaroverzicht?

Het is 2017! Ik wens iedereen een ontzettend gelukkig nieuwjaar toe. Ze zeggen wel eens dat we altijd vooruit moeten kijken, maar ik wil toch nog één keer terugblikken op 2016. Het onderwerp framing is afgelopen jaar meerdere malen voorbij gekomen. Vaak in combinatie met de media en de publieke stemming. En natuurlijk kon Agenda Setting daarbij niet ontbreken. Om te laten zien hoe sterk de invloed van de media is, neem ik je mee naar het jaaroverzicht van 2016 van het Algemeen Dagblad.

Jaaroverzichten in alle soorten en maten

De laatste dagen van het jaar zijn staan traditiegetrouw in het teken van terugkijken. Een jaaroverzicht in sportfoto’s, een jaaroverzicht in cartoons of een volledig nieuwsjaaroverzicht. Het Algemeen Dagblad heeft per maand de belangrijkste gebeurtenissen op een rijtje gezet. Gebeurtenissen waar de media in meer of mindere mate over hebben bericht. Hoeveel er over een onderwerp gezegd en geschreven is, heeft grote invloed op hoe belangrijk we iets vinden. En of we een gebeurtenis hebben onthouden.

Panama Papers & VN

Voor de journalistiek was 3 maart een grote dag. Maar wat gebeurde er toen ook alweer? De Panama Papers lekten uit. Een gigantisch datalek, bestaande uit ruim 11 miljoen documenten. Vele bekende personen bleken via belastingparadijzen honderden miljoenen Euro’s weg te sluizen. Goed, het is in het nieuws geweest, maar wat hebben we er de rest van het jaar over gehoord? En weet jij nog wat er op 5 oktober gebeurde? Toen werd er een nieuwe secretaris-generaal voor de Verenigde Naties gekozen. Ban Ki-moon werd opgevolgd, maar door wie? De kans is groot dat je de naam António Guterres nu voor het eerst hoort.

Brexit, aanslagen en Johan Cruijff

Zijn er dan ook gebeurtenissen die we ons wel herinneren? Ja, natuurlijk. De aanslagen in Brussel, Nice en Berlijn, maar ook de dood van Johan Cruijff of het debacle rond Yuri van Gelder. Of wat dacht je van de Brexit in juni en de militaire coup in Turkije in juli? Gebeurtenissen die nog regelmatig terugkomen in de media of waar we tot op de dag van vandaag nog nieuwe feiten over horen. Als je het jaaroverzicht van het AD doorbladert, zul je zien dat je de meeste gebeurtenissen nog wel herinnert. Ware het niet dat de meeste niet direct in je zullen zijn opgekomen. Hoe komt dat nou?

Agenda setting bepaalt

De media spelen een grote rol als het gaat om het informeren van de burger. Zij doen dit via Agenda Setting (McCombs & Shaw, 1972). Dit houdt in dat de media in grote lijnen bepalen waar de maatschappij het over heeft. Een journalist heeft bij elk aangeleverd nieuwsfeit de keuze of hij het gaat brengen aan de mensen of niet. Op die manier bepaalt de journalist (en dus het nieuwsmedium) wat jij te horen krijgt. Natuurlijk is het mogelijk om via internet al het mogelijke nieuws te vinden, maar de meeste mensen houden het bij een aantal vertrouwde kanalen om zich te laten informeren.

Framing zorgt voor emotionele reacties

Met Agenda Setting wordt dus de publieke agenda bepaald. Hoe we over die nieuwsgebeurtenissen denken en praten heeft te maken met framing. Framing is het sturen van de lezer in een bepaalde richting door middel van woordkeuze of perspectief (Lazarus, 1991). Met framing is het goed mogelijk om emotionele reacties op te roepen, waaronder angst, verdriet of boosheid. De media spelen bij gevoelige onderwerpen een bepalende rol over hoe het publiek denkt over een onderwerp. Dit kan hulpvaardig zijn, maar ook gevaarlijk. Immers, in gebieden met een grote afhankelijkheid van de media zullen de ontvangers van het nieuws meegaan in de stemmingmakerij van de media.

Media-aandacht en nieuwsrelevantie

We kunnen stellen dat de media in grote lijnen bepalen hoe belangrijk we een onderwerp moeten vinden. Zij bepalen waar we over praten, hoe we daarover moeten praten en hoelang een onderwerp interessant blijft. Dat is dan ook de reden waarom je sommige gebeurtenissen makkelijker herinnert dan andere. De gebeurtenissen die je niet goed herinnert, hebben zeer waarschijnlijk een stuk minder media-aandacht gekregen. Hoeveel media-aandacht een onderwerp krijgt, hangt natuurlijk ook af van de relevantie. Is het een unieke nieuwsgebeurtenis? Is het dichtbij huis gebeurd of juist ver weg? Waren er belangrijke personen bij, wat zijn de gevolgen voor ons? Allemaal vragen die bepalen hoe relevant een nieuwsbericht is.

Media bepalen publieke agenda

Ook in 2017 gaan we weer zien dat de media onze publieke agenda gaan invullen. Denk hier maar eens aan wanneer je het met vrienden of familie over een nieuwsonderwerp hebt. Dat is waarschijnlijk een onderwerp dat breed is uitgemeten in de media, zodat iedereen er wat over kan zeggen. Een leuke taak voor komend jaar is het vergelijken van verschillende media per nieuwsonderwerp. Dan zie je op een vrij eenvoudige manier wat framing kan doen. Bepaalde hoofdrolspelers krijgen meer of minder aandacht en de stemming zal compleet anders zijn. Gelukkig nieuwjaar!

Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.

Bronnen

Lazarus, R. S. (1991). Emotion & Adaptation. Oxford: Oxford University Press.

McCombs, M. & Shaw, D. (1972). The agenda-setting function of mass media. Public Opinion Quarterly, 36, 176-187.