corona draagvlak

Dat wat iedereen zag aankomen, is dan toch gebeurd: we zitten weer in een harde lockdown. Werd eerder deze winter al alles wat niet-essentieel is van 17.00 – 5.00 gesloten, inmiddels zijn alle niet-essentiële voorzieningen dicht. Tot en met 14 januari, maar met de oplopende omikron-cijfers is het nog zeker niet gezegd dat het daarna beter zal worden. Zoals vaker gezegd: ook ons gedrag speelt een grote rol bij het omlaag krijgen van de cijfers. Maar inmiddels wordt dat gedrag wel erg op de proef gesteld. Is de harde lockdown niet het einde van het draagvlak voor het coronabeleid van het kabinet?

Vaccineren is de uitweg uit de crisis

Maandenlang riepen Mark Rutte en Hugo de Jonge dat vaccineren dé uitweg uit de coronacrisis zal zijn. Inmiddels hebben we een vaccinatiegraad van 90% bereikt, maar zitten we toch weer in lockdown. Sterker nog, we hebben nu een booster nodig en dan nog weten we niet zeker of dat voldoende beschermt. Als gevaccineerde vraag je je daarmee natuurlijk wel af wat het vaccineren dan voor zin had. Natuurlijk is het gezondheidsargument belangrijk, maar vaccineren zou ook de samenleving open houden. En dat is nu niet het geval. Vraag is dus, wat heeft ons goede gedrag precies opgeleverd?

Ongevaccineerden overhalen om te vaccineren?

De reden waarom we nu weer in lockdown zitten, is omdat de zorg anders overbelast raakt. Ook al dalen de cijfers, op de achtergrond komt Omikron in rap tempo op. Gegevens uit het buitenland leren ons dat deze nieuwe coronavariant zeer besmettelijk is en waarschijnlijk snel de dominante variant zal worden. Nog steeds is 10% van onze samenleving niet gevaccineerd. En nog steeds belanden er relatief gezien veel meer ongevaccineerden op de IC dan gevaccineerden. Om die mensen te beschermen, moet nu het land weer op slot. Toen veel voorzieningen wel open waren met QR-code ging het percentage gevaccineerden langzaam omhoog. Voor een biertje naar de kroeg is natuurlijk niet de hoofdreden voor een vaccin, maar als het bijdraagt is het mooi meegenomen. Die ‘extra motivatie’ valt met deze lockdown natuurlijk compleet weg.

Kies voor duidelijkheid

Het draagvlak voor de coronamaatregelen zal met deze nieuwe lockdown verder verkleinen. Zowel onder gevaccineerden als ongevaccineerden. Daar ligt mede aan ten grondslag het moeilijk uit te leggen beleid vanuit de Rijksoverheid. We hebben ons toch niet voor niets laten vaccineren? Waarom dan niet kiezen voor 2G zoals in veel landen om ons heen? Waarmee je genezen of gevaccineerd moet zijn om ergens binnen te komen. En waarom zo lang twijfelen over het aanpakken van coronabesmettingen bij de bron? Natuurlijk is het niet eenvoudig om zware besluiten als een schoolsluiting te nemen en spelen er vele belangen, maar het weifelende optreden van het kabinet helpt niet bij het draagvlak.

Wisselende verhalen van experts

En dan is er nog de verwarrende informatiestroom van specialisten die openlijk vraagtekens zetten bij het kabinetsbeleid. Het Outbreak Management Team adviseert weliswaar een volledige lockdown, en daar zitten natuurlijk ook virologen en IC-artsen bij. Maar als je een dag later dan in het AD leest dat Armand Girbes, hoofd IC van het AMC, het lockdownbesluit moeilijk vindt uit te leggen richting gevaccineerden, wat doet dat met iemand die dat leest? Sinds het begin van de coronacrisis buitelen experts over elkaar heen over wat het beste is om te doen. Maar juist nu, nu zoveel mensen wel gevaccineerd zijn en smachten naar het einde van de crisis, is eenduidige informatie essentieel.

Visie en perspectief voor draagvlak

De afgelopen weken is er meerdere malen gevraagd vanuit diverse sectoren om een duidelijke visie en perspectief voor het coronabeleid. Mensen willen weten waar ze aan toe zijn en wat ze kunnen verwachten. Hoe ver moeten de cijfers dalen om weer open te kunnen? Hoe kan ons gedrag daaraan bijdragen? En op welke manier kunnen we een lange lockdown voorkomen? De afgelopen weken bestond de communicatie rond corona vooral uit paniek en zorgen. Dat geeft weinig vertrouwen bij de grote meerderheid die zich netjes aan de regels houdt. Waar doen we het dan voor? Het is van groot belang dat er heel snel perspectief en duidelijkheid komt, om het toch al broze draagvlak niet verder te laten afbrokkelen.

Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.

Door Marc Wessels

Ik ben communicatiespecialist met een focus op overheidscommunicatie, bedrijfscommunicatie en digitale communicatie. Op deze site vertaal ik wetenschappelijke communicatieartikelen naar praktijkvoorbeelden en leg ik aan de hand van voorbeelden uit hoe communicatie in de praktijk werkt. Meer weten? Neem contact op!