verkiezingen politieke beïnvloeding

Het is nog een kleine vier maanden tot aan de nieuwe Tweede Kamerverkiezingen, maar in de media gaat het er al volop over. Nieuwe lijsttrekkers, de fusie van GroenLinks en de Partij van de Arbeid en de mogelijke sleutelrol van Pieter Omtzigt. Communicatie hierover is gekleurd, afhankelijk van het medium dat je leest krijg je een linkser of rechtser beeld van de verhoudingen. Maar een aantal dingen vallen in het algemeen op. Hoe zorgt de huidige communicatie over de verkiezingen ervoor dat jij ook beïnvloed wordt?

De fusie

In de aanloop naar de verkiezingen is één van de belangrijkste nieuwe ontwikkelingen het samengaan van de Partij van de Arbeid en GroenLinks. Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten eerder dit jaar werkten ze al samen en nu gaan ze dat ook voor de Tweede Kamer doen. Om zo een sterker blok op links te vormen. In de media is er al veel gezegd over de fusie, maar wat natuurlijk opvalt is de invalshoek. De NOS, Volkskrant en NRC schetsen vooral de achtergrond van fusies en hoe kansrijk de partij kan gaan worden, in het AD en de Telegraaf is kritiek te lezen en ook wel angst voor als de partij de grootste wordt.

De lijsttrekkers bij de verkiezingen

Officieel zijn de lijsttrekkers nog niet bekend van diverse partijen. Maar met nog vier maanden te gaan, lijkt het wel duidelijk wie de grootste partijen gaan aanvoeren. Voor de VVD is dat Dilan Yesilgöz, voor PvdA/GL Frans Timmermans en voor BBB wordt het wederom Caroline van der Plas. Opvallend is dat Van der Plas bij de NOS geen quote krijgt in het nieuwsbericht, terwijl ze wel degelijk een en ander gezegd heeft bij de bekendmaking als lijsttrekker. En leg je de teksten van Yesilgöz en Timmermans naast elkaar, dan zit er weinig verscihl in.

Wat zei Yesilgöz?

‘Het is tijd voor een mooier, vrijer en welvarender land voor alle Nederlanders.’ Daarnaast noemt ze zich de ‘gemiddelde Nederlander’ en is ze naar eigen zeggen niet zo met ‘links en rechts bezig’. Uiteraard verkiezingsretoriek, want hoe kun je het hier niet mee eens zijn? Tevens zoekt ze de verbinding door niet te kiezen voor links of rechts, maar vooral voor een mooier Nederland. En door zichzelf de gemiddelde Nederlander te noemen wil ze op het niveau van de kiezer komen. Daarmee laat de lijsttrekker zien retoriek goed te kunnen toepassen. Wel is er de afgelopen jaren natuurlijk aardig wat kritiek geweest op de VVD, omdat de partij er niet altijd was voor ‘de gemiddelde Nederlander’. De vraag is dus hoe deze teksten ontvangen worden.

Wat zei Timmermans?

‘Het is tijd dat we in Nederland weer meer naar elkaar toe groeien in plaats van uit elkaar. We moeten zorgen dat Nederland weer vertrouwen krijgt in zichzelf’. Timmermans zet daarmee in op verbinding en blijft ver weg van polarisatie. Logisch dat hij dit als lijsttrekker zegt, al is de vraag wel hoe geloofwaardig zijn woorden overkomen bij de kiezers. Immers, de Green Deal van de Europese Commissie kwam uit zijn koker en heeft niet bepaald voor minder verdeeldheid gezorgd binnen Europa. En ook de openlijke steun van GroenLinks aan klimaatactivisten heeft niet voor minder polarisatie gezorgd. Ongeacht hoe belangrijk de onderwerpen zijn waar Timmermans voor staat, er is nu eenmaal veel discussie over. Het wordt interessant om te volgen hoe dit zich ontwikkelt.

Peilingen verkiezingen: sociale norm

Ook al zeg het nog helemaal niets, de bekende peilers voor verkiezingen komen ook deze weken gewoon met peilingen. Daarin is de combinatie GroenLinks/PvdA het grootst, gevolgd door VVD en BBB. Daarbij moet wel gezegd worden dat de nieuwe fusiepartij flink wat stemmen weghaalt bij andere linkse partijen als D66 en de Partij voor de Dieren. Daarnaast speelt nog de kwestie Omtzigt. Zou hij meedoen met een eigen partij, dan kan Omtzigt zomaar eens de grootste worden met een gigantisch aantal van 46 zetels. Oké, het zijn peilingen, maar als je dit leest, word je hier automatisch door beïnvloed. Zeker zwevende kiezers sluiten zich liever aan bij een grote partij dan bij een kleintje. Ook omdat je daarmee het gevoel heeft dat je je aansluit bij de winnaar en je stem dus niet voor niets is. Hoe vaker peilingen in de media komen, hoe meer deze de aanloop naar de verkiezingen beïnvloeden.

Van inleiding naar inhoud

We zitten nu nog in de fase dat het vooral draait om lijsttrekkers en peilingen. Met daarbij horende teksten die ingaan op verbinding, een mooier Nederland en er zijn voor iedereen. De volgende stap is natuurlijk de inhoud van de partijprogramma’s. Het zou goed zijn als de media daar ook volop aandacht aan besteden. Temeer omdat de debatten kort voor de verkiezingen doorgaans weinig helderheid verschaffen over wat de partijen nu echt willen voor een beter Nederland voor iedereen. Hoe fijn zou het zijn als iedere partij een kiezersvriendelijk partijprogramma opstelt met hoofdpunten op één of twee a4-tjes. En dat vervolgens pro-actief deelt met de media. Deal?

Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.

Door Marc Wessels

Ik ben communicatiespecialist met een focus op overheidscommunicatie, bedrijfscommunicatie en digitale communicatie. Op deze site vertaal ik wetenschappelijke communicatieartikelen naar praktijkvoorbeelden en leg ik aan de hand van voorbeelden uit hoe communicatie in de praktijk werkt. Meer weten? Neem contact op!