Nog een kleine maand en dan staan er twee verkiezingen op de agenda. Op 15 maart 2023 mag je stemmen voor zowel de waterschapsverkiezingen als de provinciale staten. Niet direct de overheidslagen die het dichtst bij de burger staan en dus is campagne voeren belangrijk. Zowel door de partijen als door de overheden zelf. Deels zal die campagne plaatsvinden via social media. De vraag is of dat eigenlijk wel zinvol is. De wetenschap is verdeeld over het politieke leereffect via social media. Reden voor Amsalem en Zoizner (2023) om daar dieper in te duiken.
Politieke betrokkenheid vergroten
Het is geen geheim dat de laatste jaren het vertrouwen in de politiek is afgenomen. En dat in een tijd dat er juist steeds meer mogelijkheden zijn om de verbinding te leggen tussen politiek en burger. Natuurlijk hangt vertrouwen samen met beloftes nakomen en zeggen wat je doet. Tegelijkertijd draait het ook om zichtbaarheid en betrouwbaarheid. Politici en politieke partijen bewegen zich daarom meer en meer op de social kanalen. Of het nu gaat om een livestream op Instagram, berichtjes op LinkedIn of een campagne op Facebook, de politiek doet zijn best om zo dicht mogelijk bij de mensen te komen en daarmee de politieke betrokkenheid te vergroten.
Social media en politieke informatie
Het idee is dat als je vaker zichtbaar bent op social media en mensen politieker betrokken raken, ze ook meer verstand zullen hebben van politiek. Waardoor je als politicus keuzes beter kunt uitleggen, mensen beter begrijpen hoe het werkt bij de overheid en daardoor eerder meegaan in besluiten. De vraag is of politieke aanwezigheid op social media ook leidt tot meer politieke kennis bij de ontvanger van informatie. Sommige wetenschappers zeggen van wel, anderen zeggen van niet. Daarom hebben Amsalem en Zoizner (2023) een meta-analyse uitgevoerd onder 76 studies die zich hebben beziggehouden met dit onderwerp. Een meta-analyse betekent dat ze alle studies samen hebben genomen en gekeken wat daar door de bank genomen uitkomt.
Social media zorgen niet voor meer politieke kennis
De belangrijkste bevinding van de onderzoekers was dat social media niet bijdragen aan political learning. Met andere woorden, social media zorgen niet voor meer kennis over de politiek. Daarbij maakt het niet uit op welk platform je informatie tegenkomt, in welk land dit is of op welk moment of tijdsspanne. Een interessante bevinding die aangeeft dat zichtbaarheid van partijen op social media niet gelijk is aan toename van de politieke kennis bij stemmers.
Dus: geen social media meer?
Het onderzoek zegt niets over het nut van aanwezig zijn op social media van politieke partijen of overheden. Het zegt alleen wat over politieke kennis van de gebruikers van deze media. Die neemt niet toe. De vraag is hoe erg dit is zolang het om politieke onderwerpen gaat die voor iedereen duidelijk zijn. Bij onderwerpen als klimaatadaptatie, woningbouw of migratie heb je zelf wel een idee en kun je waarschijnlijk ook wel invullen hoe verschillende partijen over deze onderwerpen denken. Lastiger wordt het bij thema’s waar het minder zwart-wit is of bij bijvoorbeeld verkiezingen voor het waterschap en de provincie. Omdat je hier gemiddeld net wat minder van weet dan als het gaat om landelijke verkiezingen.
Mix van middelen
Als social media niet per se bijdraagt aan politieke kennis van mensen, zul je op zoek moeten naar andere vormen van communicatie. Radio, televisie, websites, kranten, tijdschriften, oftewel, een mix van verschillende kanalen. Immers, als je bedenkt dat het meeste nieuws op social media vluchtig is, kun je je voorstellen dat mensen de tijd niet hebben of nemen om diep in een onderwerp te duiken. Meer traditionelere media bieden daar meer ruimte voor. En wanneer jij een krant of tijdschrift voor je neus hebt, besteed je daar waarschijnlijk meer tijd aan dan aan een bericht op Facebook of Instagram.
Multimediale aanpak nodig
Wil je als politieke partij of overheid de politieke kennis van je inwoners verbeteren, dan is een mix van middelen dus belangrijk. Kies voor een multimediale aanpak, die ruimte biedt om te werken aan zichtbaarheid en tegelijkertijd ook meer de diepte in kan gaan. En mocht je de voorkeur geven aan alleen zichtbaarheid, maar geen politieke kennis, dan zijn de social mediakanalen natuurlijk geen probleem!
Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.
Bronnen
Amsalem, E. & Zoizner, A. (2023). Do people learn about politics on social media? A meta-analysis of 76 studies. Journal of Communication, 73, 3-13.