Nog een dag en dan is het zover: de Tweede Kamerverkiezingen. Het laatste debat staat nog op het programma, maar inmiddels zit het grootste deel van de campagne achter de rug. Natuurlijk ging elke partij de verkiezingstijd in met een eigen programma en eigen aanpak, maar wat is daar eigenlijk van terecht gekomen? Wie heeft er communicatief gezien een sterke campagne gedraaid? En waar hebben de partijen wat laten liggen?
Uitgangspunt voor de verkiezingstijd
Nog voordat de campagne goed en wel van start was gegaan, waren er vier partijen die leken te gaan strijden om de grootste te worden. VVD met Dilan Yesilgöz, GroenLinks-PvdA met Frans Timmermans, NSC met Pieter Omtzigt en de BBB met Caroline van der Plas en Mona Keijzer. Thema’s als bestaanszekerheid en een sterk land voor iedereen kwamen veelvuldig terug. Vrijwel iedere partij ging hier dan ook mee aan de slag, of dat nu bij hun profiel past of niet.
Communicatieaanpak NSC
Het duurde even voordat Pieter Omtzigt eruit was, maar uiteindelijk besloot hij toch mee te doen aan de verkiezingen met een eigen partij: Nieuw Sociaal Contract. Speerpunten: bestaanszekerheid voor iedereen en een nieuwe bestuurscultuur. Direct scoorde de partij hoog in de peilingen, ook al was er nog geen partijprogramma en was het niet bekend of Omtzigt ook eventueel premier zou willen worden. En juist het lange tijd uitblijven van positie kiezen op belangrijke thema’s als lastenverdeling, migratie en klimaat, zorgden ervoor dat andere partijen op deze thema’s kiezers naar zich toe konden trekken. Ook het lang onduidelijke antwoord op de vraag of Omtzigt premier wil worden, lijkt zich te vertalen naar een dalende trend in de peilingen. Vanuit communicatieperspectief had eerder duidelijkheid verschaffen veel kunnen helpen.
Communicatie BBB
Nog niet zo lang geleden werd BBB de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen. In vrijwel iedere provincie de grootste partij en bijna overal meebesturend. De verwachtingen waren dan ook hoog gespannen bij aanvang van de verkiezingscampagne. Maar de BBB is er onvoldoende in geslaagd om belangrijke thema’s voor hen, stikstof en landbouwtransitie, voldoende op de publieke agenda te krijgen. Op deze thema’s scoren ze goed, maar die komen nauwelijks terug in de campagne. Daarnaast lijkt een groot deel van de ‘proteststemmer’ overgeschakeld te zijn naar NSC. Plus daarbij waren vanuit communicatieoogpunt ook een aantal interviews met Van der Plas niet zo sterk, waardoor het verhaal van de BBB minder uit de verf is gekomen.
Communicatie GroenLinks-PvdA
Op voorhand had de nieuwe fusiepartij GroenLinks-PvdA de zwaarste kluif in de campagne. Immers, hoe verenig je allereerst de twee partijen en kom je vervolgens naar buiten met een eenduidig verhaal? De partij begon de campagne sterk met een goed eigen verhaal. Waarbij bestaanszekerheid gekoppeld werd aan klimaatverandering en hoe we in de toekomst in Nederland met elkaar willen leven. Echter, gaandeweg de campagne is het eigen verhaal wat naar de achtergrond verdwenen en ging het meer en meer over het vormen van blokken van partijen. En als je de laatste debatten volgt, komt een belangrijk thema als klimaatverandering dan nog wel goed naar voren? De partij heeft ervoor gekozen om de tegenstelling tussen links en rechts uit te vergroten, de vraag is of dat een communicatief juiste strategie was.
Communicatie VVD
De VVD stond met Yesilgöz voor de opgave om de campagne in te gaan zonder Mark Rutte. Het boegbeeld van de partij de afgelopen jaren. Vanaf het begin van de verkiezingstijd heeft de huidige lijsttrekker ervoor gekozen om zich op te werpen tot verbinder. ‘Aan jouw kant’ is een slogan waar je het niet mee oneens kunt zijn. Tegelijkertijd was de strategie om vooral vooruit te kijken en niet weer alle problemen uit het verleden op te rakelen. Met als toppunt de flyer die de VVD naar buiten bracht met de tekst ‘Klaar met oude politiek?’ Het is communicatief gezien interessant welk frame de partij kiest. Gewaagd en ook met een groot risico om af te gaan. Maar in de praktijk lijkt het erop dat juist deze gewaagde aanpak zijn vruchten afwerpt. Komt dit doordat de andere partijen er niet in slagen om hier doorheen te prikken of omdat veel mensen Yesilgöz toch echt als een nieuwe frisse wind zien?
Opvallend: weinig inhoud, veel partijpolitiek
Voor alle partijen geldt in ieder geval dat de campagne op inhoud is begonnen, maar al snel is verworden tot een formatiespel. Natuurlijk gaat het in de debatten wel over belangrijke thema’s en hoor je hoe de partijen ergens over denken. Maar concrete oplossingen bleven veelal uit en het ging meer over mogelijke coalities dan waar de partijen écht voor staan. Welke aanpak het best heeft gewerkt, weten we op 22 november
Meer weten over dit onderwerp of andere artikelen op deze site? Stuur me een mail.
